Bản vẽ xây dựng là gì, cách đọc bản vẽ xây dựng

Bản vẽ xây dựng là một phần công việc không thể thiếu cần chuẩn bị trước khi bắt tay vào xây dựng công trình. Vậy bản vẽ xây dựng là gì? Cách đọc bản vẽ xây dựng như thế nào? Tại sao cần phải chuẩn bị bản vẽ xây dựng trước khi thiết kế nhà? Bài viết dưới đây của Nhà đẹp 9houz sẽ giúp bạn trả lời toàn bộ câu hỏi trên.

I. Bản vẽ xây dựng là gì?

Bản vẽ xây dựng là một thuật ngữ chuyên ngành dùng để chỉ những bản vẽ phác họa thông tin của các công trình xây dựng một cách chi tiết để khách hàng và người xây dựng có thể hình dung một cách khái quát về công trình đó trên thực tế. Bản vẽ xây dựng thể hiện một phần các thông tin sản xuất, những thông tin này sẽ được đưa vào hợp đồng và xây dựng và trở thành cam kết giữa người thiết kế và khách hàng. Nghĩa là bản vẽ xây dựng mang ý nghĩa pháp lý và là một phần trong thỏa thuận của chủ thầy xây dựng và khách hàng, chủ công trình.

Thiết kế bản vẽ xây dựng là một phần không thể thiếu trong xây dựng nhà ở

II. Hướng dẫn cách đọc bản vẽ xây dựng

Kiến trúc là một lĩnh vực đặc thù khi người thiết kế phải là những người đáp ứng đầy đủ những quy chuẩn khô khan nghiêm ngặt của khoa học kỹ thuật một cách nghệ thuật, đầy tính thẩm mỹ. Chính vì vậy, kiến trúc là một lĩnh vực đặc biệt giúp con người tạo ra những công trình thẩm mỹ với đầy đủ chức năng hiện đại. 

Bản vẽ lắp ráp là một phần không thể thiếu của bản vẽ xây dựng

Bất cứ ai khi bắt đầu xây dựng công trình nhà ở hoặc một công trình nào đó đều phải làm quen và đọc bản vẽ xây dựng, đây được xem là công cụ giao tiếp giúp chủ công trình và nhà thiết kế, thợ xây có thể truyền đạt ý tưởng đến với nhau một cách rõ ràng, hiệu quả nhất. Vì vậy, bản vẽ xây dựng được xem là kiến thức chuyên ngành riêng biệt tương đối khó hiểu so với đám đông, bạn cần phải có kỹ năng, kiến thức cần thiết để có thể hiểu và truyền đạt đến nhà thiết kế một cách dễ hiểu nhất mới có thể đồng nhất ý tưởng thiết kế với nhau.

Bản vẽ xây dựng là một công cụ truyền đạt ý tưởng hiệu quả

Trước khi truyền đạt ý tưởng thiết kế công trình của mình đến với kỹ sư hoặc thợ xây dựng, có lẽ bạn sẽ cần phải tìm hiểu các ý tưởng, cảm hứng thiết kế công trình, sưu tầm những mẫu vẽ hoặc hình chụp hoặc có thể phác thảo trên giấy để truyền đạt những ý tưởng này đến cho kỹ sư, từ đó, các kỹ sư sẽ thiết kế một bản vẽ công trình đáp ứng được ý tưởng và mong muốn của bạn một cách chính xác nhất, đúng với thiết kế, tỉ lệ, kích thước mà bạn đưa ra. 

Khi một bản vẽ xây dựng được hoàn thành, bạn cũng cần biết cách để đọc được bản vẽ một cách chính xác và hiệu quả nhất, có những cách tiếp cận một bản vẽ xây dựng như sau:

1. Bản vẽ mặt bằng công trình

Không gian luôn có ba chiều và ai cũng có thể dễ dàng tưởng tượng nó trong suy nghĩ của mình, tuy nhiên, để thể hiện từng mặt của không gian lên mặt giấy phẳng không phải là một điều đơn giản ai cũng có thể làm. Khi muốn thể hiện bản vẽ mặt bằng lên mặt giấy, người ta sẽ sử dụng hình chiếu để chiếu các dạng nguyên bản của mặt bằng, mặt đứng hay mặt cắt trên thực tế.

Bản vẽ mặt bằng công trình nhà ở

Bạn có thể hiểu một cách đơn giản mặt bằng chính là hình chiếu thực tế của ngôi nhà được bóc mái khi nhìn vuông góc từ trên cao xuống. Và để thể hiện một cách rõ nét từng chi tiết nhỏ trong ngôi nhà như cửa chính, cửa sổ hoặc cây cột, người ta thường cắt ngôi nhà song song với mặt phẳng hình chiếu để chủ công trình có thể nhìn thấy một cách tường tận từng chi tiết trong ngôi nhà của mình.

Bên cạnh đó, bạn cũng cần chú ý các ký hiệu được các kiến trúc sư ký hiệu trên bản vẽ xây dựng như các đường nét đứt dọc, các ô tròn hoặc hình tam giác. Đây chính là những ký hiệu để chỉ vị trí thể hiện mặt phẳng cắt dọc của ngôi nhà trong tưởng tượng song song với mặt phẳng hình chiếu.

Chú ý các ký hiệu khi đọc bản vẽ xây dựng nhà ở

Khi đọc mặt phẳng bản vẽ xây dựng, bạn cũng nên chú ý đến kích thước không gian được quy định trên bản vẽ để có thể tưởng tượng được công trình thật sau khi hoàn thành xây dựng. Điều này giúp cho chủ công trình có thể hình dung và trao đổi với kiến trúc sư một cách kỹ lưỡng trước khi thống nhất bản vẽ xây dựng, để hai bên có thể hoàn thiện công trình một các hoàn hảo, đúng ý tưởng và hài lòng chủ công trình.

Bản vẽ mặt bằng công trình thể hiện được tỷ lệ không gian trên thực tế

Trên bản vẽ mặt bằng công trình xây dựng, người ta thường quy ước kích thước bằng đơn vị mm, tỉ lệ 1/100, cho nên bạn có thể hiểu 1500 tức là 1.5m trên thực tế. 

Trong mặt bằng bản vẽ xây dựng, những ô vuông hình chữ nhật được in đậm chính là các cột chịu lực trong ngôi nhà, nối liền với đó là các bức tường bao quanh, bức ngăn tường thường được ký hiệu là một đường chéo với góc nghiêng 45 độ.

2. Bản vẽ đứng mặt bằng công trình

Bản vẽ đứng mặt bằng công trình thể hiện vẻ ngoài của ngôi nhà trên mặt phẳng hình chiếu. Thường một ngôi nhà sẽ có 4 mặt vẽ đứng để chủ công trình có thể hình dung một cách rõ ràng hơn công trình thiết kế. 

3. Bản vẽ mặt cắt công trình

Bản vẽ mặt cắt công trình cũng giống mới bản vẽ mặt bằng, nó cũng là hình chiếu của ngôi nhà nhưng thể hiện các thông tin về kích thước, độ cao của cửa, chiều cao của tầng, cao độ cốt nền, các khoảng thông tầng, ban công, cầu thang và vật liệu xây dựng. 

Thông thường bản vẽ mặt cắt công trình sẽ được cắt qua cầu thang để có thể thể hiện một cách rõ nhất các chi tiết của cầu thang cũng như bao quát được tất cả không gian khác trong nhà ở.

Bản vẽ mặt cắt công trình nhà ở

4. Trích xuất chi tiết kỹ thuật, bổ kỹ thuật

Tiếp tục sau bước hoàn thiện bản vẽ mặt cắt, mặt bằng, các kiến trúc sư sẽ thể hiện cấu kiện chi tiết của bản vẽ bằng cách trích xuất các chi tiết phức tạp, bổ kỹ thuật và phóng to. Từ đó, giúp cho chủ công trình và thợ xây dựng có thể nhìn thấy, tượng tượng công trình trên thực tế một cách rõ ràng hơn.

Các không gian thường được bổ kỹ thuật các chi tiết là phần ban công, mái, sàn, nhà vệ sinh...

5. Ghi chú trong bản vẽ

Các bản vẽ xây dựng thường có nhiều ghi chú để có thể thể hiện các công tin, ký hiệu một cách nhanh chóng nhưng vẫn thống nhất, được quy định chung như: tên chi tiết, vật liệu sử dụng, các bộ phận cấu thành, kích thước, trình tự lắp đặt, … Khi đọc bản vẽ xây dựng, bạn cần chú ý những lưu ý này để có thể hiểu rõ bản vẽ xây dựng hơn.

Ghi chú trong bản vẽ xây dựng là một phần quan trọng cần chú ý

6. Bản vẽ kỹ thuật điện, nước

Bên cạnh bản vẽ xây dựng thể hiện không gian bên ngoài của công trình, bạn còn phải đọc những bản vẽ điện, nước trong ngôi nhà từ các kỹ sư điện nước thiết kế. Bản vẽ điện, nước là sự thể hiện hệ thống, mạng lưới điện sáng, ống dẫn nước trong nhà, vị trí đèn chiếu sáng, công tắc, ổ cắm, ... trong nhà. Từ đó giúp chủ nhà có thể tưởng tượng và so sánh với nhu cầu sử dụng của bản thân, nếu có sự bất tiện thì có thể điều chỉnh ngay.

Sơ đồ bản vẽ kỹ thuật điện nhà ở

III. Vì sao phải có bản vẽ xây dựng trước khi thiết kế nhà?

1. Tiết kiệm chi phí

Chi phí có thể nói là một trong những vấn đề quan trọng nhất trước khi bắt tay vào xây dựng, thực hiện một công trình nào đó. Chính vì vậy, việc ước lượng chi phí trước khi xây dựng là một điều quan trọng giúp chủ công trình có thể ước lượng được chi phí cần thiết một cách đầy đủ. Việc thực hiện thiết kế bản vẽ xây dựng trước khi xây dựng nhà ở sẽ giúp các gia chủ tưởng tượng và tính toán được số lượng vật liệu cần thiết cũng như những chi phí cần thiết cho toàn bộ chi tiết trong ngôi nhà, nếu sau này khoản chi phí này có phát sinh thì cũng sẽ không phát sinh quá nhiều, nằm trong tầm kiểm soát và có thể dự tính trước được.

Bản vẽ kỹ thuật giúp gia chủ có thể ước tính chi phí từ ban đầu

2. Giúp ước lượng khối lượng vật tư

Ước lượng khối lượng vật tư cũng là một yếu tố quan trọng để gia chủ có thể tính toán được khối lượng trang thiết bị cần thiết cho ngôi nhà của mình, từ đó có được sự chuẩn bị kỹ lưỡng để đảm bảo cho tốc độ hoàn thiện công trình được diễn ra theo đúng như kế hoạch ban đầu, cũng như dự trù được nguồn chi phí cần thiết.

Thiết kế bản vẽ kỹ thuật từ đầu giúp gia chủ ước tính lượng vật tư cần thiết

3. Đảm bảo tính thẩm mỹ

Bản vẽ công trình là một phương tiện giúp gia chủ có thể tưởng tượng ra công trình của mình sau khi hoàn thành sẽ như thế nào, có phù hợp với sự tưởng tượng trước đó của mình hay không, có đảm bảo tính thẩm mỹ hay không, có đảm bảo sự tiện lợi trong sinh hoạt hay không? Từ đó, gia chủ có thể dễ dàng sửa chữa những chi tiết chưa phù hợp để có thể cho ra một ngôi nhà hoàn hảo nhất.

4. Cung cấp hình ảnh đại diện cho những gì được xây dựng

Sau khi bản vẽ xây dựng đã được hoàn chỉnh thì việc hoàn thiện công trình xây dựng là một điều dễ dàng hơn, chỉ cần lựa chọn được những người thợ tỉ mỉ, chăm chỉ và xây dựng theo đúng bản thiết kế, thống nhất với những gì đã được lên kế hoạch trước đó là bạn đã có thể có được ngôi nhà đẹp khang trang, ưng ý rồi.

Bản vẽ kỹ thuật là sự đại diện cho ý tưởng xây dựng trong tương lai

IV. Phân biệt bản vẽ xin giấy phép xây dựng và bản vẽ thiết kế xây dựng

1. Bản vẽ xin giấy phép xây dựng bao gồm những gì?

Để có thể xin được giấy phép xây dựng thì bản vẽ xin giấy phép xây dựng là một loại giấy tờ cần thiết. Bản vẽ xin giấy phép xây dựng sẽ thể hiện vị trí mà công trình được xây, nó sẽ thi công trên lô đất nào, vị trí cụ thể nào, cũng như một số các thông tin cơ bản như chiều cao, diện tích, … của công trình sau khi hoàn thiện để UBND xã, quận, huyện, thị xã, ... có thể cân nhắc, xem xét cấp giấy phép xây dựng.

2. Bản vẽ thiết kế xây dựng gồm những gì

Yêu cầu chung cho một bản vẽ thiết kế xây dựng gồm: 

Mặt bằng

• Mặt bằng tổng thể: là tổng diện tích xây dựng của công trình trên mặt đất.

• Mặt bằng sơ bộ: là thiết kế tầng trệt, tầng lửng, tầng áp mái, mái nhà.

Mặt cắt: là phần cắt của ngôi nhà và phần móng, phần hầm tự hoại

Mặt đứng: là sự thể hiện mặt tiền của ngôi nhà trên thực tế về hình dạng, kích thước, mái nhà.

Khung tên: Phần khung tên công ty có chức năng xin phép đóng dấu.

Bản đồ họa vị trí: thể hiện vị trí, tọa độ khu đất xây dựng và các khu đất liền kề.

Thiết kế bản vẽ xây dựng cần nhiều yếu tố và nhiều bản vẽ nhỏ khác nhau

Trên đây là những thông tin cơ bản về bản vẽ xây dựng để bạn có thể hiểu rõ hơn về bản vẽ xây dựng và đọc được bản vẽ xây dựng một cách dễ dàng. Chúc bạn thành công